Skip to Main Content
Main site homepage

Συστηματική Ανασκόπηση

αυτή η θεματική ιστοσελίδα θα σας βοηθήσει στη διαδικασία διεξαγωγής της συστηματικής ανασκόπησης

Βήμα 1: Καθορισμός Ερευνητικού Ερωτήματος

 

Ένα από τα πιο σημαντικά πρώτα βήματα για την εκπόνηση μιας συστηματικής ανασκόπησης είναι ο σαφής καθορισμός και η διαμόρφωση του ερευνητικού σας ερωτήματος. Αυτό διασφαλίζει ότι η ανασκόπηση θα είναι επαρκώς εστιασμένη, διαχειρίσιμη και συναφής με τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα που έχετε ορίσει.

Υπάρχουν διάφορα πλαίσια που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να ορίσετε το ερώτημα της ανασκόπησης. Αυτά τα εργαλεία παρέχουν μια δομημένη προσέγγιση για τη διατύπωση του ερωτήματος και θα σας βοηθήσουν να εντοπίσετε τις βασικές έννοιες που θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια για την ανάπτυξη της στρατηγικής αναζήτησης.

 

Εκτός από το PICO, υπάρχουν και άλλα frameworks που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δομήσετε το ερευνητικό σας ερώτημα και να διαμορφώσετε τη στρατηγική αναζήτησης:

Δεν είναι υποχρεωτικό να χρησιμοποιήσετε κάποιο από τα παραπάνω πλαίσια, ωστόσο είναι απαραίτητο να αναλύσετε το ερώτημα της αναζήτησής σας σε βασικές έννοιες, ώστε να διαμορφώσετε μια δομημένη και αποτελεσματική στρατηγική αναζήτησης.

 

PICO Framework

Το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο framework στις επιστήμες υγείας είναι το PICO:

  • P (Patient / Population / Problem) – Ασθενής, Πληθυσμός ή Πρόβλημα. Ποιος είναι ο ασθενής; Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του; Ποιο είναι το κύριο πρόβλημα, η νόσος ή η συνυπάρχουσα πάθηση;

  • I (Intervention) – Παρέμβαση. Ποια είναι η κύρια παρέμβαση που εξετάζεται;

  • C (Comparison) – Σύγκριση (προαιρετικό). Ποια είναι η κύρια εναλλακτική παρέμβαση ή σύγκριση

  • O (Outcome) – Αποτέλεσμα. Ποια είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα, βελτιώσεις ή επιδράσεις;

Το PICO είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη διαμόρφωση ερωτημάτων που σχετίζονται με την κλινική πράξη και την αξιολόγηση παρεμβάσεων.

Frameworks για τη διαμόρφωση του ερευνητικού ερωτήματος

ECLIPSE

(Expectation – Client group – Location – Impact – Professionals involved – SErvice)
Χρήσιμο για θέματα διαχείρισης υπηρεσιών υγείας και πολιτικής υγείας

Χρησιμοποιείται για την ανάλυση του αναμενόμενου αποτελέσματος και των παραμέτρων που επηρεάζουν την υγειονομική πολιτική και τις υπηρεσίες υγείας.

PEO

(Population – Exposure – Outcome)
Κατάλληλο για ποιοτική έρευνα

Χρησιμοποιείται κυρίως σε ποιοτική έρευνα, με εστίαση στον πληθυσμό, την έκθεση και τα αποτελέσματα.

PICOC

(Population – Intervention – Comparison – Outcome – Context)
Επεκτείνει το PICO με την προσθήκη του συμφραζομένου (context)

Χρησιμοποιείται σε ιατρική έρευνα και επιστήμες υγείας. Διασφαλίζει ότι τα αποτελέσματα είναι συναφή με το περιβάλλον και τις συνθήκες.

SPICE

(Setting – Perspective – Intervention – Comparison – Evaluation)
Χρήσιμο για ποιοτική έρευνα και κοινωνικές επιστήμες

Χρησιμοποιείται κυρίως για ποιοτικά θέματα και κοινωνικές επιστήμες, δίνοντας έμφαση στο πλαίσιο (setting) και την προοπτική (perspective).

SPIDER

(Sample – Phenomenon of Interest – Design – Evaluation – Research type)
Κατάλληλο για ποιοτικές και μικτές μεθοδολογικές μελέτες

Χρησιμοποιείται για ποιοτικές και μικτές μεθόδους, βοηθώντας στη διαμόρφωση της στρατηγικής αναζήτησης όταν η ερευνητική ερώτηση είναι πολύπλοκη ή πολυδιάστατη.

Παραδείγματα PICO Framework

1. Θέμα: Κατάθλιψη σε καρκινοπαθείς

Ερευνητικό ερώτημα:
Είναι η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία πιο αποτελεσματική από την φαρμακοθεραπεία στη μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης σε ασθενείς με καρκίνο;

PICO:

  • P (Patient): Ασθενείς με καρκίνο που παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης

  • I (Intervention): Γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT)

  • C (Comparison): Φαρμακευτική αγωγή (αντικαταθλιπτικά)

  • O (Outcome): Μείωση συμπτωμάτων κατάθλιψης

2. Θέμα: Ποιότητα ζωής

Ερευνητικό ερώτημα:
Μπορεί η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε καρκινοπαθείς σε σύγκριση με την ατομική φροντίδα;

PICO:

  • P: Ενήλικες ασθενείς με καρκίνο

  • I: Συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης (support groups)

  • C: Ατομική υποστήριξη ή καθοδήγηση

  • O: Βελτίωση της αντιλαμβανόμενης ποιότητας ζωής

3. Θέμα: Άγχος σε επιζώντες καρκίνου

Ερευνητικό ερώτημα:
Μειώνεται το άγχος στους επιζώντες καρκίνου μέσω τεχνικών ενσυνειδητότητας (mindfulness) σε σύγκριση με τη μη παρέμβαση;

PICO:

  • P: Επιζώντες καρκίνου (cancer survivors)

  • I: Τεχνικές ενσυνειδητότητας (π.χ. διαλογισμός, MBSR)

  • C: Καμία παρέμβαση ή αναμονή σε λίστα

  • O: Μείωση επιπέδων άγχους

© Copyright Βιβλιοθήκη και Υπηρεσία Πληροφόρησης, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου